“رها کردن زباله در طبيعت، بي‌توجهي شما را به محيط زيست مي‌رساند و مانند آن است که شما زباله‌هاي خود را زير کابينت يا زير فرش مخفي کرده‌ايد.” با قضاوت رفتارهاي خود در سفر، از آثار طبيعي و تاريخي بيشتر محافظت كنید. با توجه به سفرهاي سال‌هاي اخير در ايران و تجربه‌هاي به‌دست آمده، از تمام گردشگران درخواست می شود که خود را قاضي کنند و در عملکرد و رفتار گردشگري خود قضاوت کنند و از هيچ سازماني در نوع رفتار گردشگري خود گله‌مند نباشند و بدانند که اين وظيفه‌ي همگي ماست و به نوع شخصيت و رفتار شخصي ما بستگي دارد و طبيعت نبايد تاوان کم‌کاري ارگان‌ها يا ضعف رفتار شخصي گردشگر را بدهد. لذا خواهشمندم در رفتار خود دقت و به نکات زير توجه کنيم.

یک : آيا تا به حال به زباله‌هاي شخصي خود فکر کرده‌ايد و براي کاهش توليد زباله برآمده‌ايد؟ سعي کنيد در سفرهاي خود از ظرف‌هاي شخصي استفاده كنيد و از ظرف‌هاي يک‌بار مصرف استفاده نکنيد. همچنين از مواد، وسايل و مواد غذايي استفاده کنيد که کمترين زباله را توليد کند.

دو : تا جاي ممکن زباله‌هاي خود را تا شهر و به نزديک‌ترين سطل زباله حمل کنيد. اين‌که بعضي از افراد، سازمان‌ها را مقصر مي‌دانند و از نبود سطل زباله گله مي‌كنند، هيچ‌گونه ارتباطي به نوع رفتار شخصي ما ندارد، زيرا مي‌توانيم با کمترين هزينه (همراه داشتن کيسه‌ي زباله) زباله‌هاي خود را جمع‌آوري کنيم و به نزديکترين سطل زباله در مسير برسانيم و بدانيم رها کردن زباله در طبيعت، بي‌توجهي شما را به محيط زيست مي‌رساند و مانند آن است که شما زباله‌ي خود را در زير کابينت يا به زير فرش مخفي کرده‌ايد. با انباشت زباله‌ها اثرات مخرب زيست‌محيطي پديدار مي‌شود و اين به معني آن است که محيط زيست مانند خانه‌ي ماست.

سه : زباله‌هاي تر خود را با فکر برگشت‌پذير بودن به طبيعت و قابل بازيافت بودن آن، در طبيعت رها نکنيد، چون جلوه‌ي طبيعت و آن تصوير زيبا از بين مي‌رود. لذا خواهشمنديم که چهره‌ي زيباي طبيعت را برهم نزنيم و بگذاريم که همه‌ي گردشگران با نگاه به اين طبيعت زيبا، به مسؤوليت‌پذير بودن بيشتر اهميت بدهند.

چهار : سعي کنيد همان‌گونه که به طبيعت وارد مي‌شويد به همان‌صورت طبيعت را ترک کنيد، به آن معني که افراد بعدي فکر کنند، کسي به آنجا راه نيافته است.

پنج : در صورتي که زباله‌اي در طبيعت مي‌بينيد، خود را مسؤول بدانيد و آن را برداريد و در کيسه‌ي زباله قرار دهيد. شايد اين حرکت شما در فردي يا افرادي که در مسير هستند فرهنگ‌سازي كند و سبب حرکت دسته‌جمعي براي پاکيزگي محيط زيست شود.

شش : در طبيعت از صداي طبيعت (صداي پرندگان و جانوران، رودخانه و برگ‌ها) لذت ببريد و از سر و صدا و بلند کردن صداي موزيک بپرهيزيد، چراکه پايداري و زندگي حيات وحش را مختل مي‌کند و سبب مهاجرت حيات وحش منطقه مي‌شود.

هفت : خواهشمنديم خاطرات خود را با برداشتن عکس از جاذبه‌ها به ثبت برسانيد و از برداشت هرگونه نمونه‌ي جانوري و گياهي و زمين‌شناختي، رسوبات و فسيل‌هاي دريايي بپرهيزيد، چراکه برداشت هر تکه از آن، چرخه‌ي اکوسيستم را برهم مي‌زند.

در سال‌هاي اخير شاهد برداشت ماسه‌هاي نقره‌يي از جزيره‌ي «هنگام» بوديم و بايد گفت، هم‌اکنون در آن ساحل، ديگر ماسه نقره‌يي وجود ندارد و گردشگران بدون مسؤوليت‌پذيري، ماسه‌ها را برداشت کرده و با خود برده‌اند و پس از انجام خريد خود و با توجه به سنگيني ماسه‌ها، آن‌ها را در هتل يا خيابان رها کرده‌اند. تصور اين حرکت از ابتدا تا انتها و قضاوت با خود شما. در صورتي که با افرادي مواجه مي‌شويد که از عناصر طبيعت براي درآمدزايي استفاده مي‌کنند، آن‌ها را با خريد خود حمايت نکنيد. در سال‌هاي اخير مشاهده کرديم تعدادي از افراد به فروش شاخ گوزن و قوچ و ... مي‌پردازند و تعدادي نيز مرجان‌ها را مي‌فروشند. بايد گفت اين کار به زندگي حيات وحش لطمه وارد مي‌کند. با کندن يک تکه مرجان تمام اکوسيستم ساختاري مرجان و نيز چرخه‌ي زندگي ماهي‌ها به خطر مي‌افتد. زماني خواهد ديد كه جانداران براي تأمين عناصر مورد نياز بدن‌شان از شاخ‌هاي حيوانات رها شدن در طبيعت، تغذيه مي‌کنند.

هشت : در رفت‌وآمدهاي خود به طبيعت سعي كنيد از مسيرهايي تردد کنيد که کمترين خسارت و کمترين فرسايش را به طبيعت بزند. در سال‌هاي اخير با توجه به وجود مسيرهاي معين (مشخص شدن زون حساس و زون‌هاي گردشگري) گردشگراني را شاهد بوديم که از هر گوشه و کناري خود را به جايي مي‌رساندند که نتيجه‌ي آن تخريب بود. براي مثال، بالا رفتن از رسوبات تشکيل‌شده از دوران‌هاي بسيار قديم در دره‌ي ستاره‌ها و در نهايت تخريب يا بالا رفتن از آثار فرهنگي بسيار قديمي و مهم مانند چغازنبيل.

نه : براي سفر و برنامه‌ي خود مسؤوليت‌پذير باشيد و کمي درباره‌ي منطقه‌ي مورد هدف مطالعه كنيد و با آداب و رسوم و فرهنگ افراد منطقه آشنا شويد. هر منطقه از ايران داراي يک فرهنگ خاص و اعتقادات خاصي است. بنابراين بايد به اعتقادات و فرهنگ مردم بومي منطقه‌ي هدف گردشگري احترام بگذاريد.

ده : با محيط بانان در مناطق چهارگانه‌ي محيط زيست و مسؤولان گردشگري در سايت‌هاي مورد هدف همکاري كنيد.

یازده : در مسيرهايي که با عشاير و خانواده‌هاي کوچنده (عشاير) مواجه مي‌شويد، بدون هماهنگي به چادرهاي آن‌ها وارد نشويد و عکاسي نکنيد، چراکه چادرهاي آن‌ها مانند خانه‌هاي ماست. آيا ما دوست داريم افرادي ناشناس به خانه‌ي ما وارد شوند و از ما عکاسي کنند. لذا بايد با سرپرست آن‌ها آشنا شويد و در صورت تمايل از سوي آن‌ها، عکاسي كنيد. براي رسيدن به اهداف زيست‌محيطي پيشنهاد مي‌کنم، علاوه بر داشتن احساس مسؤوليت، ابزارهايي مانند کيسه‌ي زباله، دوربين چشمي و عکاسي براي تماشاي طبيعت و ثبت خاطرات، کتاب راهنما، نقشه‌ي منطقه و لباس مناسب و همرنگ با طبيعت همراه داشته باشيد.

طبيعت در سفر ميزبان شماست، سعي کنيم به‌عنوان گردشگر براي ميزبان، مهمان خوبي باشيم و به حقوق ميزبان احترام بگذاريم. به ياد داشته باشيم، بهترين عبادت براي پروردگار، استفاده صحيح از نعمت‌هاست. با مسؤوليت‌پذيري و احساس مسؤوليت مي‌توان از طبيعت بهتر استفاده كرد.

آشنایی با بهداشت غذایی در سفر

یکی از لذت‌های سفر، خوردن غذاست. چون در طول سفر به امکانات خوب بهداشتی دسترسی نداریم پس لازم است چند نکته بهداشتی را رعایت کنیم تا خاطره خوبی از سفر در دهنمان داشته باشیم.

سعی کنید در طول سفر از لبنیات و مواد پروتئینی تازه و حتی الامکان استاندارد استفاده کنید و از خرید مواد غذایی که از کیفیت آن‌ها اطلاعی ندارید خودداری کنید.

از خرید میان وعده‌های غذایی مانند لواشک، باقلا، لبو، پیراشکی و سمبوسه خودداری کنید.

آب اشامیدنی را از منابع مطمئن تامین کنید و تا حد امکان از بطری‌های آماده آب استفاده کنید.

برای خرید مواد غذایی بسته بندی شده به تاریخ انقضای آن توجه کنید.

اگر از غذاهای کنسرو شده استفاده می‌کنید حتما 20 دقیقه قبل از مصرف آن‌ها را بجوشانید.

غذاهای سفر را تا حدامکان، خودتان تهیه کنید.

از مصرف سالاد و سبزی‌جات در رستوران‌ها پرهیز کنید.

ظروف و وسایل پخت و پز را درون نایلون‌های تمیز و دربسته نگه‌داری کنید تا در طول سفر آلوده نشوند.

در هنگام توقف برای صرف غذا، غذا را به طور کامل حرارت دهید، زیرا در زمان نگه‌داری غذا در سفر( فاصله بین خوردن و صرف غذا) میکروب‌ها در مواد غذایی رشد می‌کنند. پس غذا را در حد داغ شدن حرارت دهید تا کاملا میکروب‌های آن از بین بروند.

قبل از خوردن غذا دست‌های خود را بشویید.

ظرف‌های غذا را در آب رودخانه نشویید چراکه آلودگی را بیشتر می‌کند.

نوع غذا در طول سفر مهم است. چون رطوبت زیاد محل مناسبی برای تکثیر میکروب است پس بهتر است غذاهای نیمه مرطوب مانند عدس پلو، لوبیا پلو و ماکارونی را انتخاب کنید.

زمان پخت غذاها را کامل کنید و از خوردن تخم‌مرغ عسلی پرهیز کنید.

توصیه های بهداشتی و ایمنی برای مسافران نوروزی

عید نوروز فرصتی مناسب برای مسافرت است. اگر به هر دلیلی، تصمیم به مسافرت گرفته اید و یا در نظر دارید برای مدتی از محل دائمی تان دور شوید، در این صورت شرایط جدیدی را تجربه خواهید کرد که بر وضعیت جسمی اتان تأثیر می گذارد. برای آن که در طول سفر، این شرایط بر سلامتی و شادابی اتان تأثیر منفی نگذارد، بهتر است به این نکات توجه کنید.

قبل از شروع سفر، برنامه مسافرتتان را تنظیم کنید.

در این برنامه، مدت زمان مسافرت، مسیر دقیق توقفگاه های بین راه را مشخص کنید. همچنین بهتر است از وضعیت هوای مقصد و مسیر سفر، اطلاع کافی داشته باشید و مراکز امداد رسانی را در طول مسیر شناسایی کنید. پیش از ترک منزل، یک بار دیگر وسایل مورد نیاز در طول سفر را بازبینی کنید. برای اطمینان از این که همه وسایل مورد نیاز را برداشته اید، قبلاً صورتی از آن ها تهیه کنید و از بردن وسایل اضافی و غیرضروری خودداری کنید. با یاد و نام خدا سفرتان را شروع کنید. اگر با وسایل نقلیه عمومی مسافرت می کنید، برای سوارشدن، به موقع خود را به محل تعیین شده برسانید تا حوادث احتمالی باعث جاماندن شما نشود.

اگر با وسیله نقلیه شخصی مسافرت می کنید، آن را از لحاظ فنی کاملاً معاینه کنید و نقایص آن را برطرف سازید.

لوازم یدکی و ایمنی ضروری و لوازم پرمصرف نظیر شمع، پلاتین، تسمه پروانه و چرخ یدکی را به همراه ببرید و از مسافرت با خودروی معیوب جد اً بپرهیزید. از کافی بودن سوخت خودروی خود تا رسیدن به اولین جایگاه سوخت گیری مطمئن شوید و از حمل سوخت اضافی در صندوق عقب خودرو، به طور جدی خودداری کنید. بکوشید مسیری را انتخاب کنید که آشنایی کافی با شرایط آن دارید. درغیر این صورت شرایط مسیر را از افراد آگاه و مطلع جویا شوید. اگر از مسیرهای برف گیر عبور می کنید، وسایل لازم مانند زنجیر چرخ و لباس گرم و مناسب نیز به همراه ببرید. برای پیشگیری از سوانح رانندگی، در زمانی که مضطرب، ناراحت و خسته اید، رانندگی نکنید. اگر خواب آلوده هستید، خودروی خود را در محل مناسبی نگه دارید و استراحت کنید. در هنگام بروز حادثه، آرامش خود را حفظ کنید، چون اگر با عجله و شتاب تصمیم بگیرید، مشکلات را بیشتر خواهید کرد. در توقف های اضطراری نیز، موارد ایمنی لازم را رعایت کنید.

باید توجه داشته باشید افرادی که دارای شرایط خاص هستند، باید در طول سفرشان از دستورهای ویژه ای پیروی کنند؛ مثلاً سفرهای هوایی برای زنان باردار در اواخر بارداری ممنوع است. در هر صورت، اگر شرایط جسمی و روحی خاصی دارید یا به بیماری خاصی مبتلا هستید، حتماً درباره نحوه مسافرتتان با پزشک خود مشورت کنید. همیشه توجه داشته باشید که کودکان نسبت به تغییر شرایط محیط حساس تر هستند. بنابراین نسبت به کودکان در طول سفر، توجه بیشتری داشته باشید.

آب و غذای کافی به همراه داشته باشید و تا حد ممکن در طول مسافرت غذا را برای مصرف یک وعده غذایی تهیه کنید. در صورت باقی ماندن غذا، آن را در ظرف سربسته، در مکان سرد نگه داری کنید. همچنین قبل از مصرف غذای باقی مانده آن را به مدت کافی حدود ۲۰ دقیقه حرارت دهید. غذاهای خانگی مطمئن ترین غذا در طول سفر هستند.

اگر مجبور به صرف غذا در اغذیه فروشی ها و رستوران های بین راه هستید، از تهیه بهداشتی غذاها مطمئن شوید. در غیر این صورت از مصرف غذا در اماکن غیر بهداشتی دوری کنید، همچنین از غذاهای بسته بندی شده استفاده کنید. دقت کنید، قبل از خرید موادغذایی بسته بندی شده، حتماً به پروانه ساخت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، و تاریخ تولید و انقضای محصول توجه کنید. همین طور کنسروها را قبل از مصرف حتماً بجوشانید. در طی مسافرت از مصرف شیر و فرآورده های لبنی غیرپاستوریزه از جمله: خامه، کره، پنیر و کشک غیرپاستوریزه، خودداری کنید. اگر در مسافرت مجبور به استفاده از شیرخام غیرپاستوریزه شدید، حتماً آن را جوشانده و۱۰ دقیقه در حال جوش به هم بزنید.

حتماً از آب آشامیدنی سالم استفاده کنید. در صورتی که از سالم بودن آب مصرفی خود اطمینان ندارید، باید آن را جوشانده و سپس مصرف کنید. مواد غذایی اتان را از دست فروشی ها و مغازه های غیربهداشتی تهیه نکنید. اسهال ۲۰ تا ۵۰ درصد مسافران را مبتلا می کند. برای پیشگیری از اسهال در مسافرت، از غذاخوری های غیربهداشتی استفاده نکنید و در تهیه و مصرف غذا و میوه، نکات بهداشتی را به دقت رعایت کنید. مصرف میوه و سبزی باید پس از شست و شوی کامل، به حد کافی انگل زدایی و گندزدایی شود. در صورت ابتلا به اسهال در مسافرت، بکوشید مایعات بیشتری مصرف کنید و اگر به اسهال خونی یا اسهال همراه با تب بالا دچار شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت ابتلا به اسهال در مسافرت، از مصرف خودسرانه داروها خودداری کنید، چون عوارض آنها زیاد است و اثری در کاهش دوره اسهال ندارند.

غذاهای خام و نیم پز ممکن است آلوده به عوامل عفونی باشند، بنابراین در مسافرت از مصرف آنها پرهیز کنید. علاوه بر این از مصرف موادغذایی، به ویژه نوشیدنی های دست فروشان در مسافرت بپرهیزید.

از هر۱۰ نفر ۹ نفر در طول زندگی خود دچار بیماری مسافرتی می شوند. این بیماری که در کودکان شایع تر است موجب تهوع، استفراغ و سردرد در افراد حساس می شود.

اگر به حرکت حساس هستید و به بیماری مسافرت دچار می شوید، سعی کنید در طول مسیر کاملاً به صندلی خودرو تکیه دهید و صندلی را به حال نیمه خوابیده قرار دهید. بهتر است در قسمتی از وسیله نقلیه قرار بگیرید که کمترین تکان را دارد؛ مثلاً در میانه اتوبوس، صندلی جلوی خودرو و کنار بال هواپیما. اگر به بیماری مسافرت مبتلا هستید از درون خوردو به مناظر نگاه نکنید و یا اگر در قایق یا کشتی هستید به موج ها ننگرید و فقط به افق چشم بدوزید. بهتر است از بوهای تحریک کننده مانند سیگار دوری کنید. همچنین سعی کنید از شب قبل از مسافرت، کمتر غذا و نوشیدنی بخورید و در طول راه نیز شکم خود را نسبتاً خالی نگه دارید. فقط زمانی از دارو استفاده کنید که سایر توصیه ها برای شما مفید نبوده باشد. این داروها را فقط با تجویز پزشک مصرف کنید. راننده خودرو نباید از این داروها استفاده کند؛ چون موجب کاهش هوشیاری و افزایش احتمال تصادف می شود. سعی کنید در مسافرت یک کیف مخصوص وسایل و اقلام بهداشتی به همراه داشته باشید. در این کیف کارت یا دفترچه بیمه خدمات درمانی خود و هم سفرانتان و آخرین نسخه های پزشکی تان را بگذارید. همچنین اگرعینک اضافی دارید آن را همراه خود ببرید. بیماران قلبی هنگام مسافرت آخرین نوار قلب و نسخه خود را همراه داشته باشند. اگر داروهایی را به طور مرتب مصرف می کنید، به مقدار کافی آنها را به همراه ببرید. اگر مبتلا به آسم، حساسیت، تشنج صرعی، بیماریهای قلبی، بیماری قند یا بیماری خاص دیگری هستید، هنگام مسافرت برچسب هشداردهنده روی پیراهن، گردن بند یا مچ بند داشته باشید. در مسافرت مقداری داروهای اولیه مانند مسکن های ساده، پماد سوختگی، قرص مسافرت، محلول های ضدعفونی و وسایل زخم بندی در کیف بهداشتی خود همراه ببرید. هنگام مسافرت، در کیف بهداشتی خود نام و نشانی نزدیک ترین اقوام و آشنایان خود را بگذارید. هنگام مسافرت، کودکان را تنها نگذارید. بهتر است برگه ای شامل نام و نشانی کامل در جیب آنان قرار دهید